Learn Sanskrit while blogging
स्नेहं दयां च सौख्यञ्च यदि वा जानकीमपि।
आराधनाय लोकानां मुञ्चतो नास्ति मे व्यथा॥उत्तररामचरितम्॥
अत्र स्नेहं दयां सौख्यं जानकीं च मुचॢँ मोक्षणे इत्यस्य कर्मपदानि सन्ति। यथा, ग्रामं गच्छतः तस्य इमानि पुस्तकानि सन्ति इत्यत्र ग्रामं गमॢँ इत्यस्य क्रियापदमस्ति।
I will have no pain in leaving affection, compassion, pleasure, and even Janaki to please (my) people.
२०२१-०६-१५ मङ्गलवासरः (2021-06-15 Tuesday)
यश्च कोपितयात्यर्थं त्वयोक्तोऽस्म्यप्रियं प्रिये।
प्रणयिन्या विशालाक्षि तत्क्षान्तं ते मया शुभे॥महाभारतम् १.७५.१२४॥
अत्यर्थम् अतिशयः।
O dear large eyed one! what unpleasant (words) you said to me with exceeding anger due to love (for me), those (words) of yours I forgive.
२०२१-०६-१४ सोमवासरः (2021-06-14 Monday)
कथ्यते आलेखं विना कानिचन वाक्यानि न अवगम्यन्ते। आलेखः न मे सुशकः तस्मात् तं विनैव प्रयते।
सर्वदर्शनसङ्ग्रहेऽस्ति – अर्थक्रियाकारित्वलक्षणस्य सत्त्वस्य नीलादिक्षणानां प्रत्यक्षसिद्धत्वात्। व्यापकव्यावृत्या व्याप्यव्यावृत्तिरिति न्यायेन व्यापकक्रमाक्रमव्यावृत्तावक्षणिकात्सत्त्वव्यावृत्ते सिद्धत्वाच्च।
मन्ये अस्याशयोऽस्ति अक्षणिकात् सत्त्वं निष्कासितुं शक्यते तस्मात् सत्त्वं क्षणिकत्वम् इति।
२०२१-०६-१३ रविवासरः (2021-06-13 Sunday)
रामः सीतां रक्षितुं लक्ष्मणं नियुङ्क्ते। अस्माकं संस्कृतवर्गेऽहं पृष्टः कथं सीताम् इति द्वितीया इति। अत्र सूत्रत्रयं द्रष्टव्यम्।
कर्तृकर्मणोः किति (२.३.६५) इति सूत्रेण अनभिहिते कर्तरि कर्मणि वा कृति षष्ठी भवति किन्तु न लोकाव्ययनिष्ठाखलर्थतृनाम् (२.३.६९) इति सूत्रेन तस्य निषेधः भवति अन्ते कर्मणि द्वितीया (२.३.२) इति सूत्रेण द्वितीया भवति।
२०२१-०६-१२ शनिवासरः (2021-06-12 Saturday)
समानकर्तृकयोः पूर्वकाले (३.४.२१) इति सूत्रस्य काशिकाकृतं व्याख्यायाम् अस्ति आस्यं व्यादाय स्वपिति चक्षुः संमील्य हस्ति इति उपसङ्ख्यानमपूर्वकालत्वात्। किन्तु महाभाष्यकार इदमुपसङ्ख्यानं न स्वीकरोति। सः मन्यते मुहूर्तं परं स्वप्नमपरकालिको भवति तस्मादास्यव्यादानं पूर्वकालिक एव।
२०२१-०६-११ शुक्रवासरः (2021-06-11 Friday)
अद्यास्माकं विश्वविद्यालये यानं चालयनेका महिला मामपृच्छत् इतः बहिः कथं गन्तव्यमिति। मत् निर्देशने प्राप्ते सा उच्चैः न्यगदत् thanks darling, God bless you. तत् वृत्तं मां यदास्मिन् देशे आगच्छं तदा कथं जनाः व्यवहरन्ति तस्य स्मरणमकारयत्। तदा सर्वे मिथः darling, darling इति सम्बोधयन्तः वार्तालापं कुर्वन्ति। इदानीमत्र महत् परिवर्तनं दृश्यते।
२०२१-०६-१० गुरुवासरः (2021-06-10 Thursday)
नात्मानं श्लाघे किन्तु यं हर्षमनुभवामि तं मित्रैः सह भाजयामि। अद्य मया मम गुगल-स्कोलर इति पृष्ठं दृष्टं ज्ञातं च मम h-index इत्यनेन अर्धशतकं प्राप्तम्। न मया कदापि कल्पितं अर्धशतकं प्राप्स्यामि। मम शोधपत्राणां दशसहस्त्राणि उदाहराणि यदा भविष्यन्ति तदा पुनः हर्षभाजनं करिष्यामि।
राजन्सत्यं परं ब्रह्म सत्यं च समयः परः।
मा त्याक्षीः समयं राजन्सत्यं संगतमस्तु ते॥महाभारतम् १.७४.१०६॥
माङि लुङ् (३.३.१७५) माङ्-अवययस्य उपस्थितौ धातोः लुङ्लकारः भवति। अडागमोऽपि न भवति न माङ्योगे (६.४।७४) इति सूत्रेण।
O King! truth is the supreme Brahman, truth is the highest commitment, do not abandon your commitment, O King! may truth be your companion.
२०२१-०६-०८ मङ्गलवासरः (2021-06-08 Tuesday)
इन्द्रियस्येन्द्रियस्यार्थे रगद्वेषौ व्यवस्थितौ।
तयोर्न वशमागच्छेत्तौ ह्यस्य परिपन्थिनौ॥गीता ३.३४॥
अस्य पुरुषस्य इति शेषः। परिपन्थी शत्रुः प्रतिकूलाचारी प्रतिपक्षः।
२०२१-०६-०७ सोमवासरः (2021-06-07 Monday)
हायडेगरमहाभागस्य पुस्तकस्य शीर्षको यावदेव मया दृष्टः तावदेव ज्ञातमस्मिन् पुस्तके सत्ता समयः च इति द्वौ विषयौ न स्तः किन्तु तौ कथं एकेन रूपेण मन्तव्यौ इति विषयोऽस्ति।
जरवलालमेहतामहाभागाः The Philosophy of Martin Heidegger इति पुस्तके सप्तत्रिंशति पृष्ठे लिखन्ति – The ‘and’ in this title is not to be understood as meaning a juxtaposition of two separate, distinct things. “In Being and Time, Being is not something other than time, for ‘time’ here is the first name (Vorname) given to the truth of Being.”
२०२१-०६-०६ रविवासरः (2021-06-06 Sunday)
