Learn Sanskrit while blogging
अस्मिन् देशे एबीसीति समवायः यं लक्षयते तं त्रिष्वपि लोकेषु न कोऽपि रक्षितुं शक्नोति। पश्यतु कथं एबीसीति समवायेन पूर्वमन्त्री क्रिश्चियनपोर्टरमहोदयः मृगितः व्यापादितश्च।
तैरदाणीगौतमवर्यस्य मार्गणं बहुवर्षेभ्यः पूर्वमेवारब्धं किन्तु इदानीमपि अदाणीगौतमवर्यः वर्ततैव तस्मात्तस्मै अदाणीगौतमाय नमो नमः।
२०२१-०९-२१ मङ्गलवासरः (2021-09-21 Tuesday)
यावद् भारते न्यवसम् तावदजाने गुरुनानकदेवस्य शिष्या अस्मत् अभिन्नाः सन्ति। भारताद् बहिरागत्य ज्ञातं शिष्या अन्तरमस्ति इति मन्यन्ते। सदैव श्वैतजनभूयिष्ठायां सभायां शिष्याः वदन्ति शिष्याणां किमपि विभाजनं नास्ति। कोऽपि अधिकं नास्ति कोऽपि न्यूनं नास्ति। इयं कुप्रथा हिन्दव एव पालयन्ते न शिष्याः। शिष्याः तु परिवर्तनशीलाः सन्ति। तस्मादद्यायं शिष्यः दलितोऽस्ति इति श्रुत्वा विस्मयमनुभवामि। कथमेतद्?
२०२१-०९-२० सोमवासरः (2021-09-20 Monday)
मोदिशत्रवः वदन्ति कस्मात् भारते विकासकार्यं प्रचलतीति। यस्मिन् कार्ये प्रजातन्त्रस्य जनकाः सप्ततेः वर्षेभ्यः परमपि व्यापृताः आसन् तानि कार्याणि त्रिवर्षमेव मन्त्रिमहोदयेन नितिनवर्येण अवसितानि। नाहं वदामि किन्तु मोदिशत्रवः।
२०२१-०९-१९ रविवासरः (2021-09-19 Sunday)
कोऽस्ति नेता इति नायकामरिन्दरसिंहोऽद्याजानत्। सोनियाप्रियङ्काराहुला एव नेतारस्सन्ति इति सर्वे जानन्ति। अद्य ते अजानन् कथं सः अद्वितीयपरिवारः। अखिलविश्वे तैः सदृशः न कोऽपि नेतास्ति। इदं खलु नेतृत्वम्।
२०२१-०९-१८ शनिवासरः (2021-09-18 Saturday)
केन्बरानगरे गृहबन्धनं १५ओक्टोबर२०२१तः प्रवर्तते। अद्य औषधिं क्रेतुं आपणमगच्छम्। मार्गे यति यानानि सन्ति तस्मात् न मन्ये किमपि गृहबन्धनं प्रवर्तते। आपणेऽपि विपुलाः जानाः आसन्। किं बन्धनम्?
२०२१-०९-१७ शुक्रवासरः (2021-09-17 Friday)
मोहितं नाभिजानाति न कोविडेति कारणम्।
बृहद्जालैव कारणमस्य गृहबन्धनस्य॥
२०२१-०९-१६ गुरुवासरः (2021-09-16 Thursday)
कृष्णसारे ददच्चक्षुस्त्वयि चाधिज्यकार्मुके।
मृगानुसारिणं साक्षात् पश्यामीव पिनाकिनम्॥१.६ अभिज्ञानशाकुन्तले॥
अन्वयः – कृष्णसारे अधिज्यकार्मुके त्वयि च चक्षुः ददत् मृगानिसारिणं साक्षात् पिनाकिनं पश्यामि इव।
डुदाञ् दाने + शतृँ + सुँ = ददत्। यः नुमागमः उगिदचां सर्वनामस्थानेऽधातोः (७.१.७०) इति सूत्रेण निर्दिष्टः तस्य नुमागमस्य निषेधः नाभ्यस्ताच्छतुः (७.१.७८) इतिसूत्रेण भवति।
२०२१-०९-१५ बुधवासरः (2021-09-15 Wednesday)
का नाम हिन्दी भाषा? अपीयं हिन्दीभाषाक्षेत्रे हिन्दूजनबहुसङ्ख्यकानां भाषिकलक्षः यथा उर्दूभाषा तुरुष्कजनबहुसङ्ख्यकानां भाषिकलक्षोऽस्ति? स्वतन्त्रतापूर्वे क्वऽऽसीत् हिन्दीभाषा? अथवा गतशताब्दद्वये शताब्दत्रये वा क्वऽऽसीत् हिन्दीभाषा?
हिन्दीभाषाक्षेत्रे कतिपयानां जानपदभाषीणां सङ्ख्या एवमस्ति –
१। भोजपुरी ५.१ कोटिशाः
२। अवधी ३.८ कोटिशाः
३। मागही २.० कोटिशाः
४। आंगिका १.५ कोटिशाः
जानपदभाषिणः अनायासेन हिन्दीभाषां जीविकायै सामाजिकगौरवाय वा स्वीकुर्वन्ति यतोहि तेभ्यः हिन्दीभाषा सामाजिकचलिष्णुतां व्यपदिशति । येषां मातृभाषा हिन्दीभाषेव प्रतिभाति तेभ्यस्तु आङ्ग्लभाषेव सामाजिकचलिष्णुतां कल्पयति । केयं विडम्बना?
अतः प्रभृति हिन्दीभाषा कथं राष्ट्रियभाषा नाम तीर्थयात्रां साधयति? अपि कुत्रचित् हिन्दीभाषा तन्त्रविनिमयस्य विचारविनिमयस्य वा भाषा अस्ति? अपि हिन्दीभाषा भारतीयबुद्धिजीविनां भाषा अस्ति? इतरभाषेभ्यः हिन्दीभाषायाः स्वीकरणेन का उपयोगिता किं प्रयोजनं वा ?
यद्यपि राष्ट्रियसंसर्गाय एकीकरणाय वा एका भाषा याचिताऽऽस्ति केयं भाषा हिन्दी अस्ति? अहमेनां समर्थये परन्तु बहुजनानां कोऽभिप्रायः?
पश्यतु इमं संवादम् –
२०२१-०९-१४ मङ्गलवासरः (2021-09-14 Tuesday)
हिन्दीदिवसाय अद्याहं बहुसन्देशान् प्राप्नोमि। ये सन्देशान् प्रेषयन्ति तेभ्यः मम एकं निवेदनमस्ति। अखिलविश्वे एकाधिकसहस्रं हिन्दीभाषिणः विचिन्वन्तु ये सम्भाषणे शुद्धहिन्दीभाषाया एवोपयोगं कुर्वन्ति। न लेखने किन्तु वाग्व्यवहारे संभाषणे। ते अन्या अपि भाषाः वक्तुं शक्यन्ते किन्तु यदा हिन्दीभाषया वदन्ति तदा शुद्धहिन्दीभाषैव। मन्ये जगति एकोऽपि तथा हिन्दीभाषी नास्ति यथा अहमेकाधिकसहस्रभाषिणः गवेषयामि।
२०२१-०९-१४ मङ्गलवासरः (2021-09-14 Tuesday)
तवास्मि गीतरागेण हारिणा प्रसभं हृतः।
एष राजेव दुष्यन्तः सारङ्गेणातिरंहसा॥१।५ अभिज्ञानशाकुन्तले॥
तरः रयः स्यदः जवः रंहः। वेग इति भाषा।
महाभारते –
नमस्कृत्य सुरेशाय तस्मै देवाय रंहसे।
प्रयाताः प्राग्दिषं पुण्यां विपुलं कश्यपाश्रमम्॥
२०२१-०९-१३ सोमवासरः (2021-09-13 Monday)
